Silahın yerini alan havai fişekler tehlike saçıyor

Son dönemde düğün, kına gecesi, şenlik hatta asker uğurlamalarında silahın yerini havai fişekler aldı. Renkli görüntüleriyle ilgi çeken havai fişekler, ehliyetsiz kişilerce kullanıldığında tehlike saçıyor.

Sabitlenmeden ve rastgele atıldığında ise eğlenceleri bir anda yasa dönüştürebiliyor. Önceki gün Tokat'ın Turhal ilçesinde düzenlenen festivalde iyi sabitlenmeyen havai fişekler bir faciaya yol açtı. Seyircilerin arasına sıçrayan maytap ve fişeklerin patlaması sonucu AKP Tokat Milletvekili Dilek Yüksel'in de aralarında bulunduğu 13 kişi yaralandı. Havai fişekler, patlama ve yangının yanında yüksek ses çıkararak hem işitme sağlığını olumsuz etkiliyor hem de gürültü kirliliğine yol açıyor.

Birkaç yıl önceye kadar havai fişekleri sadece zengin düğünleri, ulusal bayram, kurtuluş günleri ve önemli organizasyonların açılış törenleri gibi istisnai durumlarda görüyorduk. Ancak son yıllarda doğum günü kutlamaları bile havada patlayan renkli görüntülere sahne oluyor. Kullanımı birçok ülkede yasalarla sınırlandırılmış olan havai fişekler, ülkemizde internet sitelerinde çok ucuz fiyatlara satılıyor. Bu renkli tehlikeyi, yasak olmasına rağmen mahalle aralarındaki küçük bakkallarda bile bulmak mümkün. Havai Fişek Üreticileri Derneği Başkanı Arif Coşkun'a göre sektördeki artışın önemli bir nedeni Çin malı kalitesiz ürünlerin piyasada yer bulması. Bunun yanı sıra Türkiye'de de birçok atölye izinsiz olarak havai fişek üretiyor. İstanbul Davutpaşa'da 31 Ocak 2008'de meydana gelen ve 21 kişinin ölümü, 100'den fazla kişinin de yaralanmasına sebep olan patlama da bu ruhsatsız atölyelerden birinde yaşanmıştı. Kalitesiz ürüne, kullanımdaki yanlışlar da eklenince can güvenliği kalmıyor. Türkiye'de her yaştaki insanın kolaylıkla temin edebildiği havai fişekler gerekli önlemler alınmadığında tehlike saçıyor. Turhal'daki festivalde olduğu gibi eğlenmek için bir araya gelen insanlar, can havliyle tören alanını terk ediyor. Üzücü olayda gündeme damgasını vuran 'babanın kanlar içindeki oğlunu kucakladığı' fotoğrafta görüldüğü gibi yaralılar hastaneye yetiştirilmeye çalışılıyor. Bazı ülkelerde bu patlayıcı maddeyi satın alabilmek için ya meslekten olmak gerekiyor ya da özel kutlamalar için yetkili birimlerden yazılı müsaade belgesi şartı koşuluyor. Patlatılmaları esnasında da belirli emniyet mesafelerinin korunması yine yasalarca belirleniyor. Ancak Türkiye'de bu kontrollerin hemen hemen hepsi göz ardı ediliyor. Kaymakamlıktan izin almadan kullanılması yasak olan havai fişekler, sokak aralarına kadar yayılmış durumda. Havai fişeklerin satışı ve patlatılması 18 yaşın altındaki gençlere yasak. Ancak birçok çocuk bunları rahatlıkla kullanabiliyor. İstanbul Valiliği'nin Temmuz 2006'da yayımladığı tebliğde 'can ve mal güvenliğini tehdit eden, görüntü ve sis kirliliği oluşturan' havai fişeklerin bakkal, oyuncakçı ve marketlerde satılması yasaklandı. Tebliğe göre havai fişek patlatabilmek için 'A Sınıfı Ateşleyici Yeterlilik Belgesi'ne sahip olmak, kaymakamlıktan izin almak, yerleşim yerlerinde ateşleme yapmamak, ateşleme alanına kimseyi sokmamak, ilkyardım çantası bulundurmak gibi şartlara uymak gerekiyor.


Turhal'daki festival adeta savaş alanına döndü

Turhal Belediyesi'nce düzenlenen festivalde belediye başkanının sahneye çıkışı sırasında ateşlenen havai fişek patladı. Seyircilerin bulunduğu bölümde meydana gelen patlamada 1'i ağır 13 kişi yaralandı. Olay önceki akşam 21.00 sularında meydana geldi. Geleneksel 14. Turhal Kültür ve Sanat Festivali çerçevesinde düzenlenecek Oğuz Yılmaz ve İsmail YK konseri öncesinde Turhal Belediye Başkanı Ali Gözen, konuşma yapmak için sahneye çıktı. Gözen'in sahneye gelişi sırasında havai fişek ve maytaplar atılmaya başladı. Ateşlenen havai fişeklerden biri yerinden çıkarak protokolün bulunduğu bölüme sıçradı. Patlayan fişek, AK Parti Tokat Milletvekili Dilek Yüksel ve çocukların da aralarında bulunduğu 1'i ağır 13 kişinin yaralanmasına yol açtı. Kulağından yaralanan Milletvekili Yüksel, Tokat Medical Park Hastanesi'nde ameliyat edildi. Diğer yaralılar ise Turhal Devlet Hastanesi'nde tedavi altına alındı. Patlamada ağır yaralanan 11 yaşındaki Burak Erdoğan, Doktor Cevdet Aykan Devlet Hastanesi'ne sevk edilerek, burada ameliyat edildi. Küçük çocuğun babasının havai fişek etkinliğini düzenleyen Ahmet Erdoğan olduğu öğrenildi. Baba Erdoğan, oğlunun ameliyattan sonra iç kanama riskinin sürdüğü için 4 gün daha müşahede altında kalacağını söyledi. Erdoğan, olay anında oğlunun fotoğraf çektiğini anlattı. Altan Cankut, Tokat, Cihan
Nergihan Çelen
31 Ağustos 2008, Pazar